×

เปิดพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติฯ ชมงานศิลป์เนื่องในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

ศรัณยู นกแก้ว | Writer | 06 May 2019



ในบรรดา 12 ห้องจัดแสดงใหม่ของ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร นั้นได้ซ่อนงานศิลป์แห่งสยามที่เกี่ยวเนื่องกับพระราชพิธีบรมราชาภิเษกของกษัตริย์ไทยในรัชกาลที่ผ่านมาไว้ด้วย หนึ่งในนั้นคือดอกพิกุลเงิน ดอกพิกุลทอง พระสุพรรณบัฏ และผ้ากราบ ซึ่งล้วนใส่ความละเอียด ความประณีตของช่างศิลป์ไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ไว้ได้อย่างสมบูรณ์

ดอกพิกุลเงิน ดอกพิกุลทอง

ในขั้นตอนพระราชพิธีเฉลิมพระราชมณเฑียร ภายหลังจากที่ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระปฐมบรมราชโองการเรียบร้อยแล้ว พระมหาราชครูพราหมณ์เป็นผู้รับพระบรมราชโองการ จากนั้น พระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่ทรงโปรยดอกพิกุลเงินพิกุลทองพระราชทานแด่พราหมณ์ และระหว่างทางเสด็จยังทรงโปรยดอกพิกุลเงิน พิกุลทองเพื่อเป็นสิริมงคลแก่พระบรวงศานุวงศ์



สำหรับดอกพิกุลเงิน พิกุลทอง ในลักษณะนี้เป็นหนึ่งในศิลปะวัตถุที่จัดแสดงอยู่ที่ พระที่นั่งปัจฉิมาภิมุข ซึ่งเป็นห้องจัดแสดงเครื่องโลหะศิลป์ของช่างศิลป์ไทย โดยดอกพิกุลเงิน ดอกพิกุลทองทำมาจากแผ่นเงินและแผ่นทอง นำมากรีดเป็นกลีบและเข้าช่อให้เหมือนดอกพิกุลจริง ที่มีกลีบเล็กๆ บอบบาง ซึ่งตามคติที่ยกย่ององค์กษัตริยเป็นดั่งสมมติเทพนั้น การโปรยดอกพิกุลเงิน พิกุลทอง เปรียบดั่งการโปรยดอกไม้เงิน ดอกไม้ทอง ลงมาจากสวรรค์

พระสุพรรณบัฏ

พระสุพรรณบัฏ หมายถึงบัตรพระนามทองคำที่ใช้เหล็กแหลมจารลงบนโลหะแทนการเขียนด้วยปกกาดินสอซึ่งยังไม่มีในอดีต โดยพระนามที่จารลงในพระสุพรรณบัตรนั้นเป็นพระนาม พระยศ พระอิสริยยศ ที่พระบรมวงศ์ศานุวงศ์ได้รับพระราชทานจากพระเจ้าแผ่นดินเนื่องในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก และเมื่อจารเสร็จแล้วพระสุพรรณบัตรนี้จะถูกม้วนเก็บลงในหีบพระสุพรรณบัฏของแต่ละพระองค์




สำหรับพระสุพรรณบัฎที่จัดแสดงอยู่ใน พระที่นั่งปัจฉิมาภิมุข เป็นพระสุพรรณบัฎเฉลิมพระนาม พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี เป็นศิลปะวัตถุในกรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2456

ผ้ากราบ

เดินขึ้นบันไดไปบน พระที่นั่งพรหมเมศธาดา ซึ่งเป็น 1 ใน 8 ห้องจัดแสดงใหม่ที่เพิ่งเปิดไปเมื่อต้นปี 2562 ที่นี่จัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ของพระสงฆ์ซึ่งถือเป็นที่สุดของงานศิลป์แห่งแผ่นดินเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นพัดยศ พัดรอง ตาลปัตร รวมถึงผ้ากราบ ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อถวายพระสงฆ์เนื่องในโอกาสพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

ผ้ากราบที่จัดแสดงในพระที่นั่งพรหมเมศธาดามีผืนที่สำคัญยิ่ง 2 ผืน คือ ผ้ากราบในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ลักษณะเป็นผ้ากำมะหยี่ ปักตราพระราชลัญจกรประจำพระองค์ อีกชิ้นคือผ้ากราบเนื่องในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก สมโภช พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่ หัวรัชกาลที่ 6 เป็นผ้าไหมตกแต่งด้วยการพิมพ์ลาย บ่งบอกถึงเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่นำมาใช้ในสยามสมัยนั้น