ลำปางแวดล้อมไปด้วยเชียงใหม่ เชียงราย พะเยา แพร่ สุโขทัย ลำพูน และตาก ในอดีตลำปางเคยเป็นเมืองสำคัญเมืองหนึ่งในล้านนา เป็นจุดศูนย์รวมทางด้านศิลปวัฒนธรรม ตลอดจนสถาปัตยกรรมอันโดดเด่น วัดวาอารามเก่าแก่สวยงามแบบพม่า ซึ่งเข้ามามีอิทธิพลในสมัยรัชกาลที่ 5 และรัชกาลที่ 6 ตามลำดับ และเนื่องจากชาวพม่าได้เข้ามาผูกขาดการทำไม้ในภาคเหนือ และมีคติอยู่ว่า เมื่อรวยแล้วต้องสร้างวัดหรือบูรณะวัดเก่าเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้รุกขเทวดาที่อาศัยอยู่ในไม้ใหญ่ที่ถูกโค่น เป็นเหตุผลที่ไขข้อข้องใจให้นักท่องเที่ยวได้ดีที่สุดว่า ทำไมจึงมีวัดที่สวยงามจำนวนไม่น้อยให้ได้เที่ยวชม 

หนึ่งในวัดสำคัญที่ต้องไปเยี่ยมชมคือ วัดพระธาตุลำปางหลวง เป็นวัดคู่บ้านคู่เมืองเก่าแก่ของคนลำปางที่ได้ชื่อว่าเป็นวัดไม้ที่สมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งของไทย เมื่อเข้าสู่ด้านในจะพบกับวิหารหลวง วิหารขนาดใหญ่ที่สร้างเมื่อ พ.ศ. 2019 ภายในมีซุ้มปราสาททองเป็นที่ประดิษฐานพระเจ้าล้านทอง พระประธานของวิหารแห่งนี้ ส่วนบริเวณด้านหลังเป็นที่ประดิษฐานพระเจ้าทันใจ ที่ชาวบ้านนิยมขอพรกัน ถัดจากวิหารหลวงคือองค์พระธาตุลำปางหลวง ที่ได้ชื่อว่าเป็นพระธาตุประจำปีเกิดของคนปีฉลู ภายในองค์พระเจดีย์ยังเป็นที่บรรจุพระเกศาและพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นที่มาของเงาพระธาตุกลับหัวที่อยู่ด้านในมณฑปพระบาท อีกหนึ่งสิ่งมหัศจรรย์ Unseen Thailand ที่มีข้อยกเว้นว่า ห้ามผู้หญิงเข้า ทว่าข้อห้ามนี้ก็ไม่ได้เป็นอุปสรรคในการไปเยือนวัดพระธาตุลำปางหลวงแต่อย่างใด

จากนั้นไม่ควรพลาดเดินทางไปยังวัดปงสนุก วัดที่ประดิษฐานเสาหลักเมืองแรกของลำปาง ภายในแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ วัดปงสนุกเหนือ และวัดปงสนุกใต้ ภายในวัดประกอบด้วยพระเจดีย์ศรีจอมไคลและวิหารพระนอน สำหรับไฮไลต์ของวัดแห่งนี้คือ วิหารพระเจ้าพันองค์ สร้างด้วยไม้ทั้งหลัง ผสานงานจิตรกรรมและสถาปัตยกรรมระหว่างไทย จีน พม่าไว้ด้วยกันอย่างกลมกลืนงดงาม วิหารแห่งนี้ยังได้รับการรักษาให้คงสภาพเดิมไว้ ทำให้ได้รับรางวัล Award of Merit ด้านการอนุรักษ์มรดกทางด้านวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกตามโครงการ 2008 UNESCO Asia-Pacific Heritage Awards for Culture Heritage Conservation จากองค์การ UNESCO จึงนับได้ว่าเป็นอีกวัดที่ไม่ควรพลาดชม

หลายคนอาจไม่ทราบว่าวัดพม่าที่ใหญ่ที่สุดในเมืองไทยก็อยู่ที่จังหวัดลำปางเช่นเดียวกัน โดยเป็นที่รู้จักกันในชื่อวัดศรีชุม ซึ่งหากพูดถึงประวัติความเป็นมาต้องย้อนกลับไปในช่วงที่เมืองลำปางเคยตกเป็นเมืองขึ้นของพม่านับสองร้อยปีในสมัยพระเจ้าบุเรงนอง ที่ทำให้ได้เห็นอิทธิพลด้านศิลปะของพม่าอย่างชัดเจน วัดแห่งนี้สร้างโดยคหบดีชาวพม่า คำว่า “ศรี” นั้นมาจากต้นศรีมหาโพธิ์จำนวนมากที่ล้อมรอบวัดนั่นเอง ด้วยความเก่าแก่และทรงคุณค่าทำให้วัดศรีชุมได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานเมื่อ พ.ศ. 2524 ก่อนถูกเพลิงไหม้ทั้งหลังใน พ.ศ. 2535 ที่เห็นในปัจจุบันคือวิหารที่ได้รับการบูรณะขึ้นใหม่แล้ว คงเหลือเพียงไม้แกะสลักบริเวณซุ้มประตูทางขึ้นวิหารที่ยังเป็นของเดิม และยังมีพระโบราณซึ่งเป็นศิลปะพม่าที่เก็บรักษาอย่างดีอยู่ภายในหอแห่งนี้ให้ได้ชม